طبق ماده ٢٨ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی، داوطلبان نمایندگی مجلس باید دارای «اعتقاد و التزام عملی به اسلام و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران» و «ابراز وفاداری به قانون اساسی و اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه» باشند. بدیهی است که التزام عملی داوطلبان نمایندگی مجلس به اسلام و نظام باید حتما از سوی مراجع بررسی‌کننده صلاحیت آنان احراز شده باشد و نمی‌توان به صرف اقرار داوطلبان به این موضوع اکتفا کرد.
التزام به اسلام
مثال ساده کسی که التزام عملی به اسلام ندارد، فرد تارک‌الصلوه است. مسلما اگر فردی در محل زندگی خود مشهور به تارک‌الصلواه بودن باشد، از سوی مراجع بررسی‌کننده صلاحیت داوطلبان، ردصلاحیت خواهد شد، زیرا نمازنخواندن وی نشانی آشکار از عدم التزام او به اسلام است. اما آیا مسئله التزام به اسلام در نماز و روزه و ... خلاصه می‌شود؟
ممکن است فردی باشد که ظاهرا مسلمان است، نماز می‌خواند، روزه می‌گیرد و... اما نزول‌خواری می‌کند. آیا می توان گفت چنین فردی التزام عملی به اسلام دارد؟ چراکه این کار مغایر با اعتقاد و التزام عملی به اسلام است. همین‌طور است فردی که مثلا عضو شرکت‌های هرمی است و از طریق پول حرام ارتزاق می‌کند یا فردی که رسما دروغ می‌گوید، به دیگران تهمت می‌زند و... که همگی این موارد دال بر عدم التزام عملی وی به اسلام است.
بنابر این ممکن است در تحقیقات محلی از یک داوطلب مسلمانی روشن شود که وی نسبت به برخی واجبات و محرمات التزام عملی نداشته است. اگرچه باید این مطلب را مدنظر داشت که چنین مسائلی به هیچ وجه دال‌بر مسلمان نبودن آنها نیست بلکه هر فرد مسلمانی در معرض وسوسه‌های شیاطین قرار دارد و ممکن است دچار لغزش شود. در صورت عدم تاییدصلاحیت چنین داوطلبی نیز ادله آن باید به‌صورت کاملا محرمانه که تضمین‌کننده حفظ آبروی آن فرد است، به اطلاع وی برسد.
التزام به نظام
احراز التزام به نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز به همین نحو است. بدیهی است که افراد ضدانقلاب و غیرمعتقد به اصل نظام دارای التزام عملی به نظام نخواهد بود. اما آیا همه افرادی که در ظاهر به نظام اعتقاد دارند دارای التزام عملی به نظام هستند؟
به‌عنوان مثال برخی افراد هستند که در ظاهر طرفدار نظام هستند اما خطوط قرمز نظام را رعایت نمی‌کنند، با دشمنان همنشینی می‌کنند، در فتنه‌های علیه نظام شرکت می‌کنند، در سختی‌ها کنار نظام نیستند، آنجایی که نظام به حمایت آنها دارد سکوت می‌کنند، در کارهای ملی مانند انتخابات و... شرکت نمی‌کنند و... بدون شک التزام عملی این افراد به نظام، قابل احراز نخواهد بود.
ابراز وفاداری به قانون اساسی
پرواضح است که وفاداری به قانون اساسی به‌صرف ابراز لسانی نیست بلکه باید این وفاداری باید در عمل ثابت شود. قانون اساسی متشکل از یک سری اصول است که به عنوان مهمترین سند میثاق ملی مورد توافق همه مردم است. اگر کسی علنا بگوید برخی از اصول قانون اساسی را قبول ندارد مسلما شرایط لازم برای کاندیداتوری در انتخابات مجلس را ندارد. اما اگر کسی در ظاهر خود را ملزم به رعایت قانون اساسی نشان بدهد ولی در عمل برخی از اصول قانون اساسی را نقض کند، آیا می‌توان گفت چنین فردی صلاحیت لازم برای ورود به مجلس را دارد؟ به‌عنوان مثال کسی که ظاهرا خود را وفادار به قانون اساسی نشان می‌دهد اما در عمل نسبت به نقش برخی نهادهای برگرفته از نص قانون اساسی مانند شورای نگهبان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و... نظر سوء دارد، فاقد صلاحیت ورود به مجلس است. بنابر این می‌توان گفت نپذیرفتن نظر شورای نگهبان در مراحل مختلف انتخابات به‌عنوان نهادی که قانون اساسی آن را فصل‌الخطاب انتخابات دانسته است، به‌منزله نپذیرفتن برخی از اصول قانون اساسی و گویای عدم وفاداری به خود قانون اساسی است.
ابراز وفاداری به ولایت فقیه
نظام جمهوری اسلامی ایران یک نظام ولایی است که بر مبنای ولایت‌فقیه استوار شده است. مشروعیت تمام ارکان حکومت به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم برگرفته از ولی‌فقیه به‌عنوان نائب امام زمان(عج) است و قانون اساسی نیز چنین جایگاهی برای ولایت‌فقیه قائل است که این موضوع در اصول مختلفی از آن تصریح شده است. طبق قانون انتخابات، ابراز وفاداری داوطلبان نمایندگی مجلس به ولایت مطلقه فقیه، یکی از شروطی است که باید توسط نهادهای بررسی‌کننده صلاحیت داوطلبان احراز شود. بدیهی است کسانی که اصل ولایت مطلقه فقیه را قبول ندارند، فاقد صلاحیت ورود به مجلس هستند، اما در اینجا نیز نمی‌توان به‌صرف ابراز وفاداری لسانی به ولایت مطلقه فقیه اکتفا کرد. بلکه این ابراز وفاداری در عمل نیز باید دیده شود. مثلا وقتی ولی‌فقیه دستوری می‌دهد، همه باید از آن اطاعت کنند. در منازعات میان گروه‌های سیاسی جامعه و یا اختلافات میان مسئولان عالی‌رتبه نظام، نظر ولی‌فقیه فصل‌الخطاب است و همه باید آن را بپذیرند. بنابر این اگر کسی نسبت به دستورات ولی‌فقیه تمکین نکرد، وفاداری وی به ولایت فقیه زیرسئوال می‌رود و چنین فردی فاقد صلاحیت لازم برای نمایندگی مجلس است.